Επίκαιρα

π. Μελετίου Βαδραχάνη

      Παράξενο να πανηγυρίζεις ένα θάνατο και να προσκαλείς σε πανηγύρι, αντί για πένθος, ολόκληρη την οικουμένη. Παράξενο να χαίρεσαι, να σκιρτάς, να χορεύεις εόρτια και ν’ αγαλλιάσαι στη θέα αυτού του θανάτου. Κι όμως στην Εκκλησία μας αυτό είναι ο κανών και η γενική συνήθεια, όταν εορτάζουμε το θάνατο των αγίων μας και μάλιστα το θάνατο της Παναγίας μας.

      Έτσι όταν έχουμε τη μνήμη του ειρηνικού ή μαρτυρικού θανάτου κάποιου αγίου, ο ναός του τιμωμένου αγίου στολίζεται, όσο πιο μεγαλόπρεπα το επιτρέπει η οικονομική κατάστασή του. Στολίζεται, όπως στολιζόταν οι αρχαίες πρωτεύουσες των μεγάλων αυτοκρατοριών, όταν περίμεναν να γυρίσει ο αυτοκράτορας και να κάνει τον θρίαμβό του, δηλαδή την μεγαλοπρεπή και πανηγυρική είσοδό του στην πρωτεύουσα. Καλλίφωνοι ψάλτες προσκαλούνται, πλήθος ιερέων προστρέχει, ο επίσκοπος ή οι επίσκοποι όπου αυτό είναι δυνατό, οι αρχές, ο λαός… Κι όλοι χαρούμενοι, όλοι φαιδροί, όλοι με την κατά Θεόν έπαρση ότι στο πρόσωπο του Χριστού νικήθηκε ο θάνατος και συνεπώς ο θάνατος των αγίων, από οριστική και εξαθλιωτική εκμηδένιση του ανθρώπου που ήταν, τώρα μεταβάλλεται σε μια γέννηση στην αιώνια και χαρούμενη και ευτυχισμένη εν Χριστώ ζωή. Σε μια καταξίωση άνευ προηγουμένου. Σε μια δόξα άφθορη, αμάραντη και άληκτη.

      «Ο θάνατος σου Κύριε, αθανασίας γέγονε πρόξενος· ει μη γαρ εν μνήματι κατετέθης, ουκ αν ο παράδεισος ηνέωκτο·» ψάλλει η Εκκλησία μας στη νεκρώσιμη ακολουθία. Το ίδιο και ο θάνατος των αγίων συντελεί στην εδραίωση και ισχυροποίηση της στρατευομένης Εκκλησίας και στην προκοπή και πνευματική πρόοδο των πιστών. Οι άγιοι δεν χάνονται ούτε χωρίζονται από τους πιστούς αλλά αέναα και αδιάκοπα μεσιτεύουν γι’ αυτούς στον Κύριο. Είναι πρόδρομοί τους και προάγγελοι τους στον παράδεισο μ’ ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αναμένουν να τελειωθούμε κι εμείς και όλοι μαζί να συμμετάσχουμε στο τραπέζι της βασιλείας του Θεού.

      Στην Παλαιά Διαθήκη, πριν την ανάσταση του Χριστού, ο θάνατος ήταν φοβερός ακόμη και για δικαίους του αναστήματος του Αβραάμ, του Ισαάκ, του Ηλία. Τον φοβόταν και κάνανε ότι μπορούσαν για να τον αποφύγουν. Μετά την ανάσταση του Χριστού όμως, ο θάνατος –λέγει ο άγιος Χρυσόστομος– κατάντησε σαν ένα λιοντάρι που του βγάλανε τα δόντια και του κόψανε τα νύχια. Βρυχάται και ορμά να μας κατασπαράξει, αλλά δεν μπορεί να μας κάνει κακό. Προκαλεί το γέλιο και την περιφρόνησή μας. Δεν το φοβούνται ούτε οι γυναίκες ούτε τα παιδιά. Αντίθετα το αντιμετωπίζουν θριαμβευτικά και με περιφρόνηση.

      Ύπνος είναι για μας τους χριστιανούς ο θάνατος. Ένας ύπνος από τον οποίο θα ξυπνήσουμε ξεκούραστοι και ανανεωμένοι, με καινούργια και αθάνατα σώματα. Άφθορα και αγέραστα, άτρωτα από τη φθορά και την ασθένεια. Γι’ αυτό λοιπόν και οι μνήμες του θανάτου των αγίων έχουν πανηγυρική και όχι πένθιμη μορφή.

      Ειδικά ο θάνατος της Παναγίας προκαλεί ανείπωτη και ανέκφραστη χαρά στους πιστούς, διότι δεν μοιάζει με τον θάνατο των άλλων ανθρώπων ακόμη και των αγίων. Γιατί αυτή ήταν καθαρή από κάθε αμαρτία. Θεώθηκε από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος κι από την κυοφορία και τη γέννηση του Θεού λόγου. Έγινε δοχείο του αστέκτου πυρός και χωρίο του αχωρήτου Θεού. Γι’ αυτό και ο θάνατος δεν είχε δύναμη επάνω της. Πέθανε μεν για να πληρώσει το κοινό μέτρο της ανθρωπίνης φύσεως, μετέστη όμως προς τον Υιό και Θεό της. Και μένει ζώσα και μετά τον θάνατό της, για να χαίρεται για την δόξα του Κυρίου και για να προσεύχεται αδιάκοπα για όλο το λαό της, όλον τον κόσμο.

      «Εν τη γεννήσει, την παρθενίαν εφύλαξας· εν τη κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες Θεοτόκε· μετέστης προς την ζωήν, Μήτηρ υπάρχουσα της ζωής, και ταις πρεσβείαις ταις σαις λυτρουμένη εκ θανάτου τας ψυχάς ημών» ψάλλουμε στο απολυτίκιο της κοιμήσεως της Θεοτόκου.

      Πόσο ο θάνατος δεν έχει κανένα αποτέλεσμα για τους χριστιανούς, και μάλιστα  τους αγίους, φαίνεται, όπως προαναφέραμε, στο ότι και μετά θάνατον οι άγιοι συνεχίζουν εργάζονται ιεραποστολικά για τους εν κόσμω αδελφούς τους. Δεν τους εγκαταλείπουν· δεν απορροφώνται από την θείαν θεωρίαν και την απερίγραπτη μακαριότητα που απολαμβάνουν. Αντίθετα, εκμεταλλευόμενοι την νέα κατάσταση τους, δρουν συνεχώς και αδιαλείπτως για τη σωτηρία των αδελφών τους. Τώρα δεν δεσμεύονται από το χρόνο, το τόπο, τις σωματικές τους ανάγκες και ασθένειες. Η εν χρόνω και παροδική ιεραποστολή έχει τα διαλλείματα και τα κενά της. Η άχρονη και αιώνια ιεραποστολή είναι συνεχής και μόνιμη. Οι άγιοι μετά θάνατον ως μόνιμοι φορείς του Θεού παντού και πάντοτε δρουν χάριν της στρατευομένης Εκκλησίας.

      «Εγώ ήλθον στον κόσμον ίνα ζωήν έχωσιν και περισσόν έχωσιν» (Ιω. 10,10) λέγει ο Χριστός μας. Δηλαδή μας χαρίζει όχι μόνο την αιώνια ζωή αλλά και πλήθος πνευματικών αγαθών και χαρισμάτων. Μας πλουτίζει και μας στολίζει με μεγάλα πνευματικά αγαθά και ένδοξες και απερίγραπτρες ιδιότητες.

      Και αλλού λέγει· «Αμήν αμήν λέγω υμίν, ο πιστεύων εμέ, τα έργα α εγώ ποιώ κακείνος ποιήσει, και μείζονα τούτων ποιήσει» (Ιω. 14,12). Φοβερό αυτό το δεύτερο που αποκαλύπτει ο Χριστός στο ευαγγέλιό του. Κοσμικός συγγραφεύς, που έγραψε βιβλίο για την διοίκηση, αναφωνεί ότι δεν γνωρίζει ηγέτη, που να εξύψωσε και να επαίνεσε τόσο τους συνεργάτες του όσο ο Χριστός. Κανείς δεν είπε ότι οι μαθητές του, οι ακόλουθοί του και οι υφιστάμενοί του θα κάνουν τα έργα που εκείνος κάνει και μάλιστα μεγαλύτερα. Ο Χριστός όμως που είναι Θεάνθρωπος και δεν έχει ως άνθρωπος το complex της κατωτερότητας κι ούτε φοβάται μήπως τον υποσκελίσει κανένας, από απερίγραπτη αγάπη και ενδιαφέρον, το είπε και το πραγματοποιεί στην περίπτωση των αγίων και μάλιστα της Παναγίας μας.

      Χαιρόμαστε λοιπόν και πανηγυρίζουμε για την κοίμησή της Παναγίας μας αλλά και για τη μετάστασή της. Χαιρόμαστε γιατί δεν μας εγκαταλείπει, αλλά συνεχίζει να μας σκέπει και να μας προστατεύει. Αλλά για να την ευχαριστήσουμε και να την ανταμείψουμε για το ενδιαφέρον της και την αγάπη της θα πρέπει και εμείς να φροντίσουμε και ν’ αγωνιστούμε, με τη βοήθεια του Θεού, να αποκτήσουμε την αιώνια ζωή αλλά και την περίσσεια των αγαθών που μας παρέχει η χάρη του.

      Αμήν· γένοιτο.

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ