Εξομολογήσεις

π. Μιχαήλ:

Για να κανονίσετε εξομολόγηση μπορείτε να τηλεφωνείτε καθημερινά μεταξύ των ωρών 10 π.μ. – 12 μεσημέρι (εκτός Σαββάτου και Κυριακής). Τηλεφώνο: 99426272 (Όλγα) 

 

π. Ιωάννης:

Κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης ή αποστολής μηνύματος SMS (τηλ. επικοινωνίας 99463030)

idryma-filon-i-m-ag-grigoriou-logo

Επίκαιρα

Η αγία εικόνα τής Υπαπαντής τού Χριστού

 

 

ypapanti-660x330

 

Ανάλυση της θεολογίας της εικόνας Υπαπαντής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

 

Πηγή: Αποσπάσματα από απομαγνητοφωνημένη ομιλία του πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, στα πλαίσια των μαθημάτων Αγιογραφίας των Αγίων Εικόνων της Ορθοδοξίας μας, που έγινε την Παρασκευή, 25-11-2005.

 

Αναδημοσίευση από: http://www.floga.gr/50/04/2005-6/04_2005112504.asp

 

Στην εικόνα της Υπαπαντής, βρισκόμαστε στον μοναδικό χώρο που γίνονταν λατρείες. Και γίνονταν τότε λατρείες. Ο Χριστός έρχεται στην εποχή που υπάρχει ο ναός του Σολομώντος. Βρισκόμαστε λοιπόν σε αυτό τον ναό, ο οποίος όπως τον βλέπουμε στην εξωτερική του εμφάνιση, έχει ύφος ορθοδόξου χριστιανικού ναού. Γιατί βλέπετε υπάρχουν τα διμόθυρα, όπως ήταν μέχρι τον 8ο ή 9ο αιώνα. Έχουμε την Αγία Τράπεζα και έχουμε το κιβώριο - ή ουρανός όπως λεγόταν - το οποίο είναι ένα στοιχείο που συναντάται στην ορθόδοξη αρχιτεκτονική. Κιβώριουμ, είναι αυτό που σκεπάζει. Και αν πάτε σε πρωτοχριστιανικούς ναούς ή ναούς μέχρι του 4ου, 5ου αιώνα θα βρείτε κιβώρια. Αν πάτε στην Εκατονταπυλιανή της Πάρου και προσκυνήσετε, θα δείτε το ιερό που έχει πάνω κιβώριο. Και όλοι οι παλιοί ναοί έχουν κιβώριο. Άρα, αυτός ο ναός εδώ, εκ της εμφανίσεώς του, μας θυμίζει χριστιανικό ναό. Είναι πάρα πολύ σωστό αυτό, γιατί ο ναός του Σολομώντος καταλύεται και μετασχηματίζεται σε ένα ναό χριστιανικό. Δηλαδή, ο ναός απλώς αλλάζει τον τρόπο της θυσίας. Γινόταν θυσία με ζώα, τώρα γίνονται θυσίες λογικές. Θυσιάζεται ο Χριστός και κάνουμε θυσία λογική. Θυσιάζουμε την καρδιά μας στον Χριστό. «Καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην» θέλει ο Θεός. «Έλεος θέλω και ου θυσία». Καρδίαν η οποία είναι συντετριμμένη. Άρα, αυτός ο ναός εδώ στην εικόνα της Υπαπαντής, καλώς αγιογραφείται ως ορθόδοξος, παρόλο που όταν μπήκε ο Χριστός ήταν ο ναός του Σολομώντος. Αλλά εδώ, γίνεται μετασχηματισμός γιατί μπαίνει και ο Χριστός. Κι όλα τα μετασχηματίζει σε έναν ορθόδοξο ναό. Προσέξτε αυτές τις μεταφορές. Άρα, ξεπερνάμε εδώ την ιστορικότητα των γεγονότων και μπαίνουμε στην ερμηνεία των γεγονότων. Σας το έχω πει και άλλη φορά, εμείς δεν κάνουμε ιστορική ανάλυση. Ούτε παρουσιάζουμε δίκην εικονογραφημένων σχεδίων μια ιστορία. Στην αγιογραφία θεολογούμε πάνω στην ιστορία. Για αυτό πολύ σωστά, δεν αγιογραφούμε τον ναό του Σολομώντος όπως φανταζόμασταν ή ξέρουμε περίπου πως ήταν. Μπαίνουμε σε στοιχεία του χριστιανικού ναού, που διατηρεί τα παλιά τα στοιχεία και δίνει απλώς και ένα άλλο ήθος. Δεν υπάρχει το θυσιαστήριο που θυσίαζαν τα ζώα, αλλά υπάρχει το θυσιαστήριο που θα θυσιαστεί ο Χριστός στην Αγία Τράπεζα.

 

[...]

 

Έρχεται ο πρεσβύτης Συμεών, ο οποίος πήρε στα χέρια του τον Χριστό την ημέρα του σαραντισμού Του και τον λαμβάνει σαν ένα πρόσφορο να τον βάλει στην Αγία Τράπεζα, να τον θυσιάσει. Είναι μια καθαρά λειτουργική κίνηση. Βλέπετε; Ο πρεσβύτης Συμεών είναι ιερέας και παίρνει τον Χριστό βρέφος, σαν να παίρνει πρόσφορο από την Παναγία, για να θυσιάσει τον Χριστό πάνω στην Αγία Τράπεζα, όπως κάνει πάντοτε ο ιερέας. Και μας δηλώνει εδώ, ότι ο Χριστός ήρθε για να θυσιαστεί. Δεν μπορείς αυτήν την εικόνα να την κάνεις αλλιώτικα. Οι ιερείς, όταν λειτουργούν στην εκκλησία έχουν το πάνω ρούχο που λέγεται φελόνιο με το οποίο καλύπτουν τα χέρια τους. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν τα δικά τους χέρια, επειδή τα δανείζουν στον Θεό. Ο πρεσβύτης Συμεών λοιπόν, παίρνει τον Χριστό, τον κρατάει με κλειστά τα χέρια γιατί δεν έχει να πει τίποτα δικό του. Θα κάνει ότι του πει ο Θεός. Και θα λειτουργήσει τον Χριστό. Και μάλιστα στην αγιογραφία, αυτή η κίνηση της κλίσεως της κεφαλής σημαίνει αποδοχή του γεγονότος. Η εικόνα μιλάει μόνη της με τις κινήσεις. Είναι ο πρεσβύτης Συμεών, ο οποίος περίμενε στο ναό να έρθει ο Χριστός και να πει «νυν απολύεις τον δούλο σου Δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη».

 

Στην εικόνα έχουμε την Παναγία, όπως αγιογραφείται με τα τρία οκτάκτινα αστεράκια. Όπως βλέπετε η Παναγία το ένα χέρι το έχει ανοιχτό και το άλλο κλειστό. Το κλειστό σημαίνει το χέρι με το οποίο διακονεί. Και το ανοιχτό είναι το χέρι της αποδοχής. Όχι απλώς το χέρι που προσέφερε τον Χριστό, αλλά το χέρι κατεξοχήν, της αποδοχής του γεγονότος. Δηλαδή, Τον προσφέρει για να θυσιαστεί, δεχόμενη το γεγονός. Γιατί ο Χριστός για αυτό και μόνο ήρθε στον κόσμο, για να θυσιαστεί.

 

Πίσω βρίσκονται, η προφήτης Άννα θυγάτηρ του Φανουήλ, όπως την περιγράφει ο ευαγγελιστής Λουκάς, που ξέρει τα γεγονότα της ζωής της Παναγίας πάρα πολύ καλά, επειδή ο ίδιος έζησε κοντά στην Παναγία και έμαθε από το στόμα της τις ιστορίες αυτές. Εχουμε λοιπόν, την θυγατέρα του Φανουήλ η οποία λέγεται προφήτης και η οποία περίμενε να δει κι αυτή τον Χριστό. Και αγιογραφείται να δείχνει με το δάχτυλό της. Οι προφήτες δείχνουν. Και η προφήτις Άννα έχει το ένα χέρι κεκλιμένο.

 

Πίσω τελευταίος είναι ο Ιωσήφ ο μνήστωρ. Διάκονος και πάλι του μυστηρίου, όπως και στην εικόνα της Γεννήσεως. Στην αγιογραφία δεν αποτυπώνουμε ποτέ μια θεία οικογένεια. Αν ήταν η θεία οικογένεια, ο Ιωσήφ θα ήταν μαζί της, δίπλα της. Εδώ όμως βρίσκεται πίσω. Όλοι λειτουργούν τον Χριστό. Δεν υπάρχει μια οικογένεια έτσι αυτοτελής.

 

Και πάλι ο Ιωσήφ είναι διάκονος του μυστηρίου και στα χέρια του κρατάει δύο περιστέρια. Ήταν η ιουδαϊκή παράδοση, όταν πήγαιναν στον ναό να προσφέρουν μια προσφορά. Μια φτωχή οικογένεια προσέφερε σιμιγδάλι, προϊόντα της γης, δηλαδή δημητριακά. Επίσης, μια οικογένεια μπορεί να προσέφερε ζώα προς θυσίαν και κάποια άλλη μπορεί να προσέφερε δυο νεοσσούς περιστεριών. Τα δύο περιστέρια δηλώνουν την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη.

 

Ο ουρανός όπως βλέπετε, έχει μια κλίση, είναι σαν τρούλος ο οποίος συγκαταβαίνει προς τα κάτω για να προσλάβει τον κόσμο. Και πάλι ο χώρος αγιογραφείται ως εξωτερικός, υπαίθριος, ενώ είμαστε μέσα στον ναό. Ποτέ δεν υπάρχει κλειστός χώρος στην ορθόδοξη αγιογραφία. Οι χώροι είναι πάντοτε ανοιχτοί και είμαστε σε μια πορεία εξόδου. Πάντοτε εξερχόμαστε. 

Επικοινωνία

Διεύθυνση Μεγάλου Ναού: Δανάης 1, Έγκωμη,
2408, Λευκωσία
Διεύθυνση Μικρού Ναού: Αγίου Νικολάου 1, Έγκωμη, 2408, Λευκωσία
Τηλέφωνο: 22355300
Fax: 22590969
Email: agiosnikolaosengomis

@gmail.com

Announcement

Church of Saint Nicolaos in Engomi is open daily from 8:30 am to 12:00 noon, from 5:00 to 8:00 pm and the hours of Liturgical services. For more information contact us on: agiosnikolaosengomis@gmail.com