Τριώδιο

ΤΡΙΩΔΙΟ:

Ἐντονότερος ἀγώνας ἐνάντια στίς προκλήσεις τοῦ κόσμου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΔΙΗΓΗΣΗ

Τέλος τοῦ 3ου αἰώνα μ.Χ. Στό θρόνο τῆς ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας βρίσκονται οἱ φανατικοί εἰδωλολάτρες Μαξιμιανός καί Διοκλητιανός. Σάν ἀντιπρόσωποι τῶν ψεύτικων θεῶν βλέπουν τούς πιστούς τους μέρα μέ τή μέρα νά λιγοστεύουν, κι ἀνησυχοῦν. Ἐξαπολύουν, λοιπόν, φοβερούς διωγμούς... Προσπαθοῦν ἀπεγνωσμένα νά κρατήσουν ψηλά τό κύρος τῶν ψεύτικων θεῶν τους. Διοργανώνουν πρός τιμήν τους μεγάλες γιορτές. Γιορτές στίς ὁποῖες κυριαρχεῖ κάθε εἴδους ἀκολασία: φαγοπότια, μέθες, ὕβρεις, βωμολοχίες καί κάθε ἀνηθικότητα. Γιορτές στίς ὁποῖες κυριαρχεῖ ὁ σατανάς...

Μία ἀπό αὐτές εἶναι καί ἡ γιορτή τοῦ θεοῦ Κρόνου. Κάθε χρόνο στά στρατιωτικά τάγματα ὑπῆρχε ἡ συνήθεια νά τελεῖται ἡ μεγάλη αὐτή γιορτή, ἡ ὁποία ξεχώριζε σέ λαμπρότητα καί ἐπισημότητα ἀπό τίς ἄλλες. Τριάντα μέρες νωρίτερα διαλεγόταν ἕνας στρατιώτης ὁ ὁποῖος θά ἔπαιζε τό ρόλο τοῦ Κρόνου. Ὁ στρατιώτης αὐτός ντυνόταν μέ βασιλικά ἐνδύματα καί ἐμφανιζόταν μέ τή μορφή τοῦ ἴδιου τοῦ Κρόνου. Γιά 30 ἡμέρες τοῦ δινόταν ἡ ἐλευθερία καί ἡ ἐξουσία νά κάνει ὅ,τι θέλει. Εἶχε στίς διαταγές του πλῆθος στρατιωτῶν καί σά νά ἦταν ὁ ἴδιος ὁ αὐτοκράτορας μποροῦσε νά διασκεδάσει μέ ὅποιο τρόπο ἤθελε. Ὅταν ὅμως συμπλη-ρώνονταν οἱ 30 μέρες καί ἔφτανε ἡ μέρα τοῦ Κρόνου, ἔπρεπε νά φονευθεῖ μέ μαχαίρι καί νά προσφέρει τόν ἑαυτό του θυσία στά σιχαμερά εἴδωλα.

Κάποια χρονιά ὁ κλῆρος ἔπεσε στό νεαρό Δάσιο γιά νά παίξει τόν ἀσεβή αὐτό ρόλο τῆς γιορτῆς καί διατάχθηκε ἀπό τούς ἀνωτέρους του νά ἑτοιμαστεῖ. Ἀλλά ὁ Δάσιος δέν ἦταν σάν τούς ἄλλους συστρατιῶτες του. Ὁ Δάσιος ἦταν πιστός Χριστιανός κι ἤξερε ὅτι πίσω ἀπό τή λατρεία τῶν εἰδώλων κρύβονταν οἱ δαίμονες.

Μόλις, λοιπόν, ἔμαθε τήν ἐκλογή του σκέφτηκε: «Ἄν ἀφιερώσω τόν ἑαυτό μου στήν ὑπηρεσία τῶν δαιμόνων τίς 30 αὐτές μέρες τῆς ἀσεβοῦς γιορτῆς, θά χάσω μέ τόν πιό ἄθλιο τρόπο τήν ζωή μου καί τό κυριότερο: θά χάσω καί τήν ψυχή μου!... Προτιμῶ χίλιες φορές νά ὑπομείνω γιά τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ βασανιστήρια, τιμωρίες καί θάνατο ἀκόμη, γιά νά κληρονομήσω ἔπειτα τήν αἰώνια ζωή μαζί μέ ὅλους τούς Ἁγίους».

Ξημέρωσε ἡ ἐπίσημη μέρα. Ἕνα στρατιωτικό ἀπόσπασμα πῆγε νά παραλάβει τόν Δάσιο γιά νά ἀρχίσει ἡ τέλεση τῆς γιορτῆς. Ὁ Δάσιος ὅμως ἀποκρίθηκε μέ θάρρος πρός τούς στρατιῶτες πού τόν ἐξανάγκαζαν νά τούς ἀκολουθήσει:

–Ἐπειδή μέ ἐκβιάζετε νά πάρω μέρος στή σιχαμερή αὐτή γιορτή, σᾶς τό λέω ὅτι προτιμῶ νά γίνω μέ τή θέλησή μου θυσία στό Χριστό, παρά νά θυσιάσω τόν ἑαυτό μου στόν Κρόνο, τόν ψεύτικο θεό σας.

Ὅταν ἄκουσαν αὐτά, ἀμέσως τόν ἔκλεισαν σέ μία σκοτεινή φυλακή καί τήν ἑπόμενη μέρα τόν ὁδήγησαν στό πραιτώριο γιά νά δικαστεῖ.

Μόλις τόν ἀντίκρισε ὁ δικαστής, τόν ρώτησε:

–Ποιός εἶναι ὁ βαθμός σου καί πῶς λέγεσαι; 

Ὁ Δάσιος μέ παρρησία καί ἐλευθερία ἀπάντησε: 

–Ἔχω τό βαθμό τοῦ στρατιώτη. Τό ἐξαίρετο ὄνομά μου εἶναι Χριστιανός! Αὐτό ὅμως πού μοῦ ἔδωσαν οἱ γονεῖς μου εἶναι Δάσιος.

Ὁ δικαστής ἔκανε πώς δέν ἄκουσε καί τοῦ εἶπε:

–Προσευχήσου στά ἀγάλματα τῶν ἀφεντῶν αὐτοκρατόρων μας οἱ ὁποῖοι μᾶς δωρίζουν τά μέσα διατροφῆς καί κάθε μέρα φροντίζουν γιά κάθε ἄνεσή μας.

–Σοῦ τό εἶπα ἤδη καί σοῦ τό ξαναλέω ὅτι εἶμαι Χριστιανός καί δέν ὑπηρετῶ κανένα ἐπίγειο βασιλιά ἀλλά μόνο τόν Οὐράνιο Βασιλιά καί πλουτίζω μέ τή δική Του φιλανθρωπία.

–Ἱκέτεψε, Δάσιε, τά ἱερά ἀγάλματα τῶν βασιλιάδων μας τούς ὁποίους ἀκόμη καί τά βάρβαρα ἔθνη σέβονται καί ὑπηρετοῦν.

–Ἐγώ ὁμολογῶ ὅτι εἶμαι Χριστιανός, ὅπως ὁμολόγησα πολλές φορές καί δέν ὑπακούω σέ κανένα ἄλλον παρά μόνο στόν Πατέρα, στόν Υἱό καί στό Ἅγιο Πνεῦμα!

Ὁ δικαστής εἶχε πιά ἐξοργιστεῖ:

–Ξεχνᾶς, Δάσιε, ὅτι κάθε ἄνθρωπος εἶναι κάτω ἀπό τή βασιλική διαταγή καί τούς νόμους; Σοῦ δίνω διορία νά τό σκεφτεῖς καλά... Ἄν δέν συμμορφωθεῖς, θά τιμωρηθεῖς αὐστηρά.

–Τί μοῦ χρειάζεται ἡ διορία; Ἤδη σοῦ φανέρωσα τή θέλησή μου καί τήν ἀπόφασή μου λέγοντας ὅτι εἶμαι Χριστιανός, ἀπάντησε ὁ Δάσιος καί στρέφοντας τό κεφάλι του ἔφτυσε στά πρόσωπα τῶν ἀγαλμάτων τῶν αὐτοκρατόρων.

Ὁ δικαστής ἔξαλλος διέταξε νά τόν κλείσουν ξανά στή φυλακή. Τά βασανιστήρια πού ἀκολούθησαν ἦταν φοβερά. Ὁ μάρτυρας εἰρηνικός τά ὑπέμεινε ἀγόγγυστα.

Στό τέλος ἕνα ἀπόσπασμα τόν ὁδήγησε στό βωμό τῶν εἰδώλων ὅπου τόν περίμενε ἡ τελευταία δοκιμασία: Κάποιος μπροστά του κρατοῦσε θυμιατήρι καί οἱ ὑπόλοιποι τόν ἀνάγκαζαν νά προσφέρει θυσία στούς ἀκάθαρτους δαίμονες. Ἄν ἀρνιόταν ξανά ὁ δήμιος, περίμενε δίπλα ἕτοιμος νά δώσει τό τελειωτικό χτύπημα.

Τότε ὁ Δάσιος ἅρπαξε τό θυμιατήρι στά χέρια του, σκόρπισε τά θυμιάματα καί ἔριξε στή γῆ τά ψεύτικα εἴδωλα ἐνῶ ὅπλισε τό μέτωπό του μέ τή σφραγίδα τοῦ τιμίου Σταυροῦ. Οἱ εἰδωλολάτρες εἶχαν καταντροπιαστεῖ. Ὅρμηξαν σάν μανιασμένοι πάνω του.

Σέ λίγη ὥρα τό ξίφος τοῦ δημίου χώριζε τήν τίμια ψυχή του ἀπό τό πληγωμένο του σῶμα καί τήν ἄφηνε νά πετάξει ἐλεύθερη πιά κοντά στό θρόνο τοῦ Κυρίου του.

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ- ΕΦΑΡΜΟΓΗ

1. Ποιόν πειρασμό δέχθηκε ὁ ἅγιος μάρτυρας Δάσιος; (...)

Νά συμμετάσχει σέ ἄνομη διασκέδαση-ψυχαγωγία: Νά «ἀπολαύσει» ὅ,τι ἄνομο καί ἁμαρτωλό ἤθελε καί τέλος νά γίνει θυσία σ’ ἕνα εἴδωλο.

2. Ἐμεῖς δέν ζοῦμε σέ εἰδωλολατρική χώρα οὔτε ἀντιμετωπίζουμε διωγμούς ὅπως τότε. Συχνά ὅμως ἀντιμετωπίζουμε προκλήσεις καί πειρασμούς. Ἰδιαίτερα αὐτήν τήν περίοδο τοῦ Τριωδίου, ἀπό τί κινδυνεύουμε νά ἐπηρεαστοῦμε ἀρνητικά; (...)

Ἀπό τίς καρναβαλικές ἐκδηλώσεις καί τίς ἀποκριάτικες γιορτές. Δυστυχῶς πολλοί ἄνθρωποι που ἔχουν παρεξηγήσει τό ἀληθινό νόημα τοῦ Τριωδίου καί τό θεωροῦν περίοδο ξεφαντώματος καί γλεντιοῦ, συμμετέχουν σέ αὐτές τίς διασκεδάσεις μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγε-ται: ἀπό αἰσχρότητες κάθε εἴδους μέχρι διακωμώδηση τῶν ἱερῶν καί ἁγίων προσώπων καί πραγμάτων. Ἀκόμη αὐτή τήν περίοδο διοργανώνονται ἀποκριάτικες γιορτές, στίς ὁποῖες ἀναγκάζονται ἔμμεσα τά παιδιά (κάτω ἀπό πιέσεις καί εἰρωνεῖες ἄλλων) νά μεταμφιέζονται καί νά κρύβονται ἔτσι πίσω ἀπό τίς μάσκες γιά νά κάνουν ἐλεύθερα ὅ,τι θέλουν!

3. Ἀπό ποῦ προέρχονται αὐτές οἱ ἐκδηλώσεις; Ἔχουν σχέση μέ τήν παράδοσή μας; (...)

Ὅλα αὐτά δέν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπό κατάλοιπα ἤ ἀναβιώσεις εἰδωλολατρικῶν ἐθίμων καί γιορτῶν τῆς ἀρχαιότητας. Τότε, τήν ἐποχή τοῦ Φεβρουαρίου – Μαρτίου, οἱ εἰδωλολάτρες διοργάνωναν τίς αἰσχρές τελετές Βάκχια, Διονύσια καί Ἀνθεστήρια. Μέθη, ἀνηθικότητα ἐπικρατοῦσε. Αὐτῶν ἀκριβῶς τῶν γιορτῶν κατάλοιπα ἤ ἀναβιώσεις ἀποτελοῦν οἱ σημερινές ἐκδηλώσεις. Εἶναι φοβερό! Μᾶς γυρίζουν 2.000 χρόνια πίσω ὅλα αὐτά. Στήν εἰδωλολατρία καί πάλι. Στήν πλάνη. Στό σκοτάδι. Καί πίσω ἀπό ὅλα αὐτά στήν οὐσία κρύβεται ὁ παμπόνηρος διάβολος ὁ ὁποῖος γνωρίζει τήν ὠφέλεια πού πρόκειται νά ἀποκομίσουμε οἱ πιστοί αὐτήν τήν ἁγία περίοδο τοῦ Τριωδίου, καί ἐφευρίσκει ὅλες αὐτές τίς ἁμαρτωλές δραστηριότητες, γιά νά ματαιώσει τό ἔργο τοῦ ἁγιασμοῦ καί τῆς σωτηρίας μας.

4. Ἐσεῖς παιδιά, γνωρίζετε τί εἶναι στήν πραγματικότητα τό Τριώδιο; (...)

Τρία πράγματα: α. Ἕνα Βιβλίο  β. Μιά χρονική περίοδος  γ. Τρόπος ζωῆς

α. Ἕνα ἐκκλησιαστικό βιβλίο. Θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας συνέταξαν ὕμνους, προσευχές, ἱερές Ἀκολουθίες μέ κόπο καί ἀσύγκριτη τέχνη καί τά συγκέντρωσαν σ’ αὐτό τό βιβλίο, πού δεσπόζει στό Ἀναλόγιο τῶν Ἱερῶν Ναῶν ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου. Τό βιβλίο αὐτό θά κλείσει τό Μέγα Σάββατο. Ὀνομάζεται «Τριώδιο» ἐπειδή τά σύνολα τῶν τροπαρίων γιά τίς καθημερινές μέρες αὐτῶν τῶν ἑβδομάδων, ἀποτελοῦνται συνήθως ἀπό τρεῖς μικρές ὁμάδες, τρεῖς Ὠδές, ὅπως λέγονται.

β. Μιά χρονική περίοδος. Μιά ἱερή περίοδος τοῦ ἐκκλησια-στικοῦ ἔτους, πού περιλαμβάνει 10 ἑβδομάδες. Χωρίζεται σέ 3 μέρη: Τρεῖς πρῶτες ἑβδομάδες τοῦ Τριωδίου - ἕξι ἑβδομάδες τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς μέ ἀρχή τήν Καθαρή ἑβδομάδα - καί τή μοναδική στό χρόνο Μ. Ἑβδομάδα. 10 ἑβδομάδες ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἑτοιμάζει γιά νά γιορτάσουμε τό Πάσχα!  

γ. Τρόπος ζωῆς. Ἡ Ἐκκλησία τήν περίοδο αὐτή μᾶς προτείνει ἕναν διαφορετικό τρόπο ζωῆς. Μᾶς καλεῖ σέ βαθύτερη μετάνοια καί σέ ἐντατικότερο πνευματικό ἀγώνα. Μᾶς προτρέπει νά κάνουμε πιό βαθιά καί ἀληθινή τή σχέση μας μέ τόν Θεό.

5. Ποιά πρέπει νά εἶναι λοιπόν ἡ στάση μας ἀπέναντι στίς προκλήσεις τοῦ κόσμου; (...)

Οἱ πιστοί χριστιανοί δέν ἐπιτρέπεται νά συμμετέχουμε στίς ἁμαρτωλές ἐκδηλώσεις πού περιγράψαμε προηγουμένως. Τό θέμα εἶναι σοβαρό. Διότι πολλοί νομίζουν ὅτι μποροῦν νά τά συνδυάσουν καί τά δύο. Καί στήν Ἐκκλησία νά πηγαίνουν καί στούς χορούς καί στά καρναβάλια νά μετέχουν. Κάτι τέτοιο ὅμως εἶναι ἀπαράδεκτο. Δέν μπορεῖ κανείς νά εἶναι δοῦλος σέ δύο ἀφεντικά. Δέν εἶναι δυνατόν νά τά ἔχει καλά καί μέ τόν Χριστό καί μέ τό διάβολο. Ὁ ἄνθρωπος σ’ αὐτήν τήν περίπτωση, λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, εἶναι σάν νά προσπαθεῖ νά διώξει τόν σκύλο τῆς ἁμαρτίας πετώντας του ψωμιά. Φαινομενικά τόν διώχνει, στήν πραγματικότητα ὅμως τόν φωνάζει κοντά του!     

Φυσικά ἀρνούμενος κανείς νά μετέχει σ΄ αὐτές τίς ἐκδηλώσεις θά ἀντιμετωπίσει ἴσως ὑπονοούμενα, δυσκολίες, εἰρωνεῖες ἀπό συγγενεῖς καί φίλους του. Ὅμως ἐδῶ εἶναι ὁ ἀγώνας μας. Ἐδῶ θά δείξουμε τήν ἀγάπη μας στό Χριστό. Ὅπως καί ὁ ἅγιος μάρτυρας Δάσιος νά μείνουμε σταθεροί στίς ἀρχές μας. Ὄχι μόνο ἐμεῖς νά ἀπέχουμε, ἀλλά νά διαφωτίσουμε κι ἄλλους (συμμαθητές, φίλους, συγγενεῖς...).

Ἡ Ἁγία ΣΤ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος στόν 62ο (ξβ΄) Κανόνα της καταδικάζει «τούς χορούς καί τίς τελετές πού γίνονται ἀπό ἄνδρες ἤ γυναῖκες κατά μιά παλιά, ξένη πρός τή χριστιανική ζωή συνήθεια, στό ὄνομα τῶν ψευδοθεῶν τῶν Ἑλλήνων» καί ὁρίζει «νά μή ντύνεται κανείς ἄνδρας μέ γυναικεία ἐνδυμασία ἤ γυναίκα μέ ἀνδρική, καί ἀκόμη νά μή βάζει κανείς προσωπίδες κωμικές ἤ αἰσχρές ἤ τραγικές (πένθιμες)». Ὁ λόγος τῆς Συνόδου εἶναι σαφής: Ὅλα αὐτά εἶναι ἐκτροπές καί παραβάσεις τοῦ θείου Θελήματος!

6. Μά, ἔχουμε κι ἐμεῖς ἀνάγκη νά ξεκουραστοῦμε λίγο, νά ψυχαγωγηθοῦμε. Πῶς; (...)

Ὑπάρχει καί ἡ καθαρή ψυχαγωγία. Τί ἐννοοῦμε μ’ αὐτό;

• Καλή συντροφιά καί ἐπικοινωνία μέ συγγενεῖς, φίλους, μέ ἄλλους ΧΑ...
• Περίπατοι καί ἐκδρομές μέ καλή παρέα
• Ἐπισκέψεις οἰκογενειακές, φιλικές
• Ἐθνικές, θρησκευτικές ἤ ἄλλες ἑορταστικές εὐκαιρίες τῶν ΧΑ
• Ἀθλητισμός καί παιχνίδια
• Καλή μουσική καί δημιουργικές δραστηριότητες (χόμπι)
• Ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό (προσευχή, μελέτη τοῦ λόγου Του, κ.ἄ.) Θά μπορούσαμε νά ποῦμε πώς ἡ ἀνώτατη ψυχαγωγία εἶναι ἡ συμμετοχή μας στή Θεία Λειτουργία, γιατί ἐκείνη τήν ὥρα μεταφερόμαστε στόν ὑπέροχο κόσμο τοῦ οὐρανοῦ. Ἡ ψυχή μας ἀνανεώνεται, ξεκουράζεται ἀληθινά. Παίρνει ὀξυγόνο γιά ὅλη τήν ἑβδομάδα.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου δέν εἶναι περίοδος χορῶν καί διασκεδάσεων, ἀλλά ἁγιασμοῦ καί ἐντονότερου πνευματικοῦ ἀγώνα. Μέ ἀγώνα λοιπόν ἁγιασμοῦ, μέ κατάνυξη καί εὐσέβεια ὀφείλουμε νά τή διέλθουμε, ὅπως ἀκριβῶς μᾶς καθοδηγεῖ καί προστάζει ἡ παράδοσή μας, ἡ διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων μας.

ΣΥΝΘΗΜΑ: Τριώδιο χριστιανικό, ὅπως τό θέλει ὁ Θεός!