Ἡ προσευχὴ εἶναι τὸ δυσκολώτερον ἀπὸ ὅλα τὰ πνευματικὰ ἀγωνίσματα, ὅπως διαπιστώνει κανεὶς ἀπὸ τὴν ἐμπειρίαν. Τὸ δυσκολώτερον ἄθλημα.

Νὰ τὸ εἰποῦμε πιὸ ἁπλά: Απ᾽ ὅλα τὰ πρωτεύοντα μαθήματα, εἶναι τὸ πρῶτο πρωτεῦον.

Καὶ δικαίως, διότι ἂν μελετήσῃ κανεὶς προσεκτικὰ ὅλας τὰς ἀρετὰς τοῦ θεοπνεύστου ὄντως βιβλίου τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος, τοῦ Σιναΐτου, διαπιστώνει - καὶ εἶναι κοινὴ ὁμολογία ὅλων τῶν Πατέρων - ὅτι ὅλες αἱ ἀρετὲς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ αἱ μικραὶ καὶ αἱ μεγάλαι, συντείνουν καὶ καταλήγουν εἰς μίαν, ἡ ὁποία αὐτὴ καθ᾽ ἑαυτὴν καὶ ἀπὸ μόνη της ἑνώνει. Ὅλες αἱ ἀρετὲς βοηθοῦν εἰς τὴν ἕνωσιν μὲ τὸν Χριστόν μας. Ἡ ἰδία ἡ προσευχή, ὅμως, ἀπὸ μόνη της ἑνώνει.

Ἐὰν δὲν τὸ ἐπιτύχωμε αὐτό, ὅλαι αἱ ἄλλαι ἀρετὲς βοηθοῦν, ἀλλὰ δὲν καταλήγουν εἰς αὐτὸν τὸν σκοπὸν ποὺ ἐπιδιώκει καὶ ἐπιποθεῖ ὁ ἄνθρωπος, λαϊκὸς καὶ κληρικὸς καὶ μοναχός, δηλαδὴ εἰς τὴν συνομιλίαν μὲ τὸν Χριστόν. Καὶ αὐτὴ ἡ συνομιλία εἶναι διμερής· καὶ ὁ Χριστὸς ὁμιλεῖ καὶ ἡμεῖς ὁμιλοῦμε, δηλαδὴ συνομιλοῦμε.Ἡ προσευχὴ εἶναι μία συνομιλία, δὲν εἶναι μία μονολογία. Δὲν ὁμιλεῖ κανεὶς μόνος του· ἀπευθύνεται πρὸς τὸν Χριστὸ καὶ Ἐκεῖνος ἀπαντᾶ. Καὶ ἀντιστρόφως· μᾶς ὁμιλεῖ ὁΧριστὸς καὶ ἀπαντοῦμε ἐμεῖς.

Τρόπος προσευχῆς

Ανὰ τοὺς αἰῶνας, δὲν ὑπῆρξε ἑνιαῖος τύπος προσευχῆς, ἕνα δόγμα, κάτι τὸ σταθερόν, ὥστε ὅλοι νὰ προσεύχωνται μὲ αὐτὴν τὴν πρότασι, μὲ αὐτὴν τὴν λέξι, κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον, ἀπαρεγκλίτως. Διότι ἡ προσευχή, αὐτὴ καθ᾽ ἑαυτήν, δὲν ἔχει φραγμοὺς καὶ περιορισμούς. Ὅπως θέλει κανείς, ἠμπορεῖ νὰ προσεύχεται.

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες, βέβαια, μᾶς ὡδήγησαν εἰς τὸν συγκεκριμένον τύπον μὲ τό: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με». Ἀλλὰ ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἐπιμένουν εἰς τὰ ἑξῆς χαρακτηριστικά:

α) Αἴσθησις τῆς ἁμαρτωλότητος.

Οταν προσευχώμεθα, δὲν θὰ λέγωμε: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με τὸν ἅγιο· Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με, τὸν ἅγιο», ἢ νὰ λέγωμε «τὸν ἁμαρτωλό», καί ἀπὸ μέσα νὰ θεωροῦμε τὸν ἑαυτόν μας ἅγιο, σὰν τὸν φαρισαῖο.

Πρέπει νὰ ὑπάρχῃ αἴσθησις ἁμαρτωλότητος! Αὐτὴ ἡ αἴσθησις ἁμαρτωλότητος ἐν ὥρᾳ προσευχῆς ἀπὸ μόνη της, συγκεντρώνει τοὺς λογισμούς. Πρέπει νὰ συναισθάνεται κανείς, ὅτι παρίσταται ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καὶ συγκρίνει τὸν ἑαυτόν του μὲ τὸν Χριστὸν καὶ μὲ κανέναν ἄλλον. Αὐτὴ ἡ αἴσθησις τῆς συγκρίσεως τὸν αὐτοδιαλύει, ἀλλὰ δὲν τὸν ἀπελπίζει, διότι ὁ Χριστὸς ταπεινώνει, ἀλλὰ δὲν ἐξουθενώνει καὶ δὲν ἐξαφανίζει καὶ δὲν συντρίβει. Αἴσθησις ἁμαρτωλότητος. Τὸ πρῶτο εἶναι αὐτό. Διότι ἂν δὲν ἔχῃ κανεὶς αὐτογνωσίαν, μετὰ δὲν θὰ ἀποκτήσῃ οὔτε θεογνωσίαν.

Μακαριστός Γέροντας Εφραίμ, Σκήτη Αγίου Ανδρεά 

Πηγη: 

ΑΠΑΝΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ: Προσευχή, ἕνωσις μὲ τὸν Χριστό. ΓΈΡΟΝΤΑΣ ΕΦΡΑΊΜ ΣΚΉΤΗ ΑΓΊΟΥ ΑΝΔΡΈΑ (apantaortodoxias.blogspot.com)

ΑΠΑΝΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ: Τρόπος προσευχῆς. ΓΈΡΩΝ ΕΦΡΑΊΜ ΣΚΉΤΗ ΑΓΊΟΥ ΑΝΔΡΈΑ (apantaortodoxias.blogspot.com)